ODMA (2017)

performance by Barbara Kinga Majewska (composition, voice, performance) and Michał Libera (composition, libretto, recordings) premiered at Sanatorium of Sound Festival at Sokołowsko, Kinoteatr Zdrowie

Tableau vivant oznacza dosłownie „żywy obraz”. Pod koniec XIX wieku oznaczało także szczególny rodzaj sztuki, która sprowadzała się do wystawiania scenek rodzajowych przez aktorów, których zadaniem (oczywiście niemożliwym do pełnej realizacji) było pozostawać w bezruchu w ustalonych pozycjach. Wielu historyków sztuki widzi w tableaux vivants prefigurację kina – nie tylko dlatego, że wczesne filmy odwoływały się do podobnych scenek rodzajowych, ale także dlatego, że w tableaux vivants żywe postaci trwające w bezruchu budowały monumentalne sceny przed publicznością świadomą tego, jak krucha jest ich iluzoryczność. „Odma” odnosi się do tych wątków niebezpośrednio. Będzie udźwiękowionym tableau vivant stworzonym na podstawie ostatniego ukończonego opowiadania Franza Kafki pt. „Śpiewaczka Józefina czyli Naród myszy”. Pisarz tworzył je podczas pobytu w sanatorium, sam będąc w terminalnym stadium rozwoju gruźlicy krtani oraz doświadczając zaawansowanej odmy opłucnowej, w momencie, gdy ból nie pozwalał mu ani mówić, ani jeść, doprowadzając w końcu do jego śmierci głodowej. Opowiadanie posłuży za dźwiękową oś dramaturgiczną tableau vivant odnoszącego się do dwóch fotografii z sanatoriów specjalizujących się w leczeniu gruźlicy. Pierwsza z nich przedstawia pacjentów zażywających tzw. „luftkur” - kuracji powietrzem. Na drugiej fotografii widnieje kobieta poddająca się helioterapii – zabiegowi polegającemu na wprowadzaniu promieni słonecznych do zainfekowanej przez gruźlicę krtani za pomocą układu luster.